ويد ا نعيمى- «خبــر جنوب»/ تب تابســتاني مســتأجران بــالا گرفت، تب نوبه اي كه هر سال از بعد از ايام نوروز آغاز مى شود و تا شهريور ماه اد امه د ارد و هــر بار هــم مزمن تــر از قبل به جان اجاره نشين ها مى نشــيند . از سوي د يگر اما مالكاني هســتند كه هوس سود آوري از امــلاك خود را د ارند حتي آن هايي هم كه سود اي خريد و فروش د اشتند ترجيح مى د هنــد حد اقــل تا پايان فصــول جابه جايــي و هم بــه د ليــل ركود بــازار، از فروش منزل خود د ســت بكشند و براي مد تي موقت هم كه شــد ه كورس اجاره نشــيني را د ر سايت هاي بي د ر و پيكر و املاك هاي د ند ان گرد تجربه كنند .قريب به 8 ميليون مســتأجر د ر كشور خانه به د وشانى به شــمار مى روند كه غم اجاره و اســكان د ارند ، زيرا مى ترســند از پس ســيلاب تورم اجاره بها كه سال گذشته بيــش از 50 د رصد بود ، بر نيايند ، از اين رو برخــى از مســتأجران د ر هميــن ماه رمضان جســتو جو بــراى يافتن مورد مناســب را آغاز كرد ه اند تا پيش از د اغ شد ن بازار مسئله اسكان سال 1401 خود و خانــواد ه را حــل و فصل كنند ، به ويژه اين كــه افزايش مهاجرت به ايران امكان د ارد حل مسئله اســكان اجاره نشينان را پيچيد ه تر كند . افزايش هزينه هاى توليد و همچنين د رد سر هاى ســاخت مســكن و شيرينى د ســتكارى نرخ مســكن بر پايــه خبر يا معاملات مكرر صورى موجب شــد ه تا ساخت و ساز مسكن به اند ازه كافى انجام نشــود ولى د ر مقابل ســفته بازى د رباره افزايش نرخ مســكن هميشه بازارش د اغ د اغ اســت به طورى كه ميانگين هر متر مربع مسكن د ر تهران از سال 92 تا كنون از محد ود ه 3 ميليــون تومان به محد ود ه 35 ميليون تومان رســيد ه اســت، اجاره مســكن نيز به همين شكل د ر اين سال ها با رشد مواجه شد ه است و فشار زياد ى به قشر اجارهنشين وارد مى آيد . اين فشارها و نگراني ها بر د وش مستأجران است اما د ر مقابل مسئولان واكنش هاي قابل تأملي به اين مشــكلات د ارند . به عنوان نمونه رئيس اتحاد يه مشاوران املاك كشورى گفت: مصوبات مجلس د ر رابطه با بازار اجاره امسال هم اد امه د ارد ، بنابراين هيچ مالكى حــق د ريافت حكــم تخليه واحد مسكونى براى مستأجران ند ارد . مصطفى قلى خســروى گفت: بازار اجاره آرام است و من تمامى شايعات د ر خصوص افزايش چشــمگير نرخ اجاره را رد مى كنم، چرا كه هنوز مصوبات ســتاد ملى مقابلــه باكرونا د ر خصــوص بازار اجــاره د ر كشــور اجرا مى شــود و هيچ مالكى حق ند ارد ، اجــاره را بيش از نرخ مصوب افزايش د هد و يا حكم تخليه براى مستاجر د ريافت كند . بــه گفته رئيس اتحاد يه مشــاوران امــلاك كشــورى، پرد اخت تســهيلات ود يعه مسكن و افزايش ميزان تسهيلات د ر ســال جد يد خود مى تواند نقش بسيار موثرى د ر آرام تر شد ن بازار اجاره د اشته باشد .مشاهد ات ميد انى نشان مى د هد كه بازار اجاره د ر يك ماه گذشته با افزايش 30 تــا 40 د رصــد ى مواجه شــد ه و به صورت چراغ خامــوش د ر حال افزايش اســت و رصــد فضــاى مجازى نشــان مى د هد كه برخى از كاربران از د ريافت حكم تخليه توسط مالكان گله مند هستند . آمارهاي ترسناك شيب صعود ي مسكن شــاخص اجاره بهاى مسكونى د ر مناطق شهرى كشــور از ابتد اى سال 95 (سال پايه) تاكنون 180 د رصد رشد كرد ه و به رقم 279.7 واحد رسيد ه؛ اين روايت مركــز آمار ايران از تحولات قيمت يكى از شــلوغ ترين بازارهاى كشور است كه به طور ميانگيــن 23 د رصد كل جمعيت ايران و د ر كلانشهرها بيش از 50د رصد جمعيت را د ربرمى گيرد . بررســى آمارهاى رســمى نشــان مى د هــد ميانگين قيمت مســكن مناطق شــهرى د ر اســفند ً 1400 تقريبــا 780 د رصد بالاتر از فرورد ين 1395 بود ه و بر اين اساس روايت مركز آمار ايران از رشد 180 د رصد ى شــاخص اجاره بها د ر اين بازه زمانى چالش برانگيز به نظر مى رسد ؛ اما فارغ از ميزان رشد اجاره بهاى مسكن، نقشــه جغرافيايى افزايش اين شاخص نيز تأمل برانگيز است. طبق اطلاعات مركز آمــار ايران، د ر اين بازه زمانى 5 ســاله، مستأجران مناطق شــهرى استان لرستان تــورم 288 د رصــد ى را تجربه كرد ه اند كــه بالاتريــن رقم محســوب مى شــود د رحالى كه تورم تجربه شــد ه مستأجران شهرنشين مناطق استان خراسان رضوى از 85د رصد فراتر نرفته است. تورم د اغ اجاره د ر زمستان 1400 آمارهاى مربوط به بازار مسكن و اجاره د ر ايران به واســطه نبود اطلاعات شــفاف و جامــع و همچنين اســتفاد ه از روش هاى آمــارى نمونه گيرى، گاهى با واقعيت هاى ملموس بازار اختلاف د ارد . اما مركز آمار ايران د ر گزارش هاى بازار اجاره، اطلاعاتى نيز از قرارد اد هاى اجاره تمد يد شد ه ارائه مى د هد كه به واسطه ثبت د ر سامانه املاك و مستغلات، با واقعيت مناسبت بيشترى د ارد . طبق اعلام اين مركز د ر زمســتان سال گذشــته، هرچند شاخص اجاره بهاى مســكن شــهرى د ر كل كشــور فقــط 28.1د رصد نســبت به زمســتان ســال قبل افزايش د اشــته؛ اما متوسط تغييرات اجاره بهاى مسكن خانوارهايى كه تمد يد قرارد اد د اشــته اند به 50.9د رصد رسيد ه اســت. به عبــارت د يگر، تــورم اجاره بهاى مسكن شــهرى د ر بخش رسمى و ثبت شــد ه اين بــازار 22.8 واحد د رصد از ميانگين تورم بازار بالاتر بود ه اســت. نكتــه تأمــلبرانگيزتر اين كه بررســى تورم نقطه بــه نقطه قرارد اد هــاى اجاره تمد يد ى از پاييز 97 تا زمســتان 1400 نشان مى د هد د ر اين بازه زمانى، بالاترين رقم تورم نقطه به نقطه به زمستان 1400 اختصاص د اشته و خانوارهايى كه د ر اين فصل قرارد اد اجاره خود را تمد يد كرد ه اند به طور ميانگين مجبور شد ه اند براى حفظ مســكن اســتيجارى خــود ، 50.9د رصد هزينه بيشــترى نسبت به زمستان 1399 بپرد ازند .بر اســاس گــزارش مركز آمار ايران، شــاخص تــورم قرارد اد هاى اجاره تمد يــد ى از پاييــز 1396 تــا زمســتان 1400معــاد ل 243د رصد رشــد كرد ه و ً عملا هزينه اين د سته از مستأجران بيش از 3.4 برابر شــد ه است.بررسى تغييرات فصلى بازار اجاره به تفكيك استان نشان مى د هد د ر زمســتان ســال گذشته و د ر حالى كه ميانگين تورم فصلى بازار اجاره د ر كشور معاد ل 6.4د رصد برآورد شد ه، تورم اجاره د ر مناطق شــهرى استان يزد به 8.6د رصد رسيد ه كه بالاترين ركورد محســوب مى شــود و د ر مقابــل هزينه اجاره نشينان سيســتان و بلوچستان فقط 1.5د رصد افزايش يافتــه كه پايين ترين ركورد د ر فصل زمستان 1400 است. همچنيــن رصد تغييرات شــاخص قيمت اجاره بها د ر فصل زمســتان 1400 نسبت به فصل مشابه سال قبل حاكى از اين است كه د ر زمســتان گذشته، تورم نقطه به نقطه شــاخص اجاره بهاى مناطق شهرى د ر كل كشور معاد ل 28.1د رصد بــود ه د رحالى كــه اجاره نشــينان مناطق شــهرى استان لرســتان د ر همين فصل با تورم 40د رصد ى نسبت به فصل مشابه سال قبل مواجه بود ه اند كه بيشترين نرخ تورم نقطه به نقطه محســوب مى شــود و د ر مقابــل كمترين نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به اســتان سيســتان و بلوچستان بود ه كه 11.8د رصد برآورد شــد ه است. به عبارتــى د ر فصل زمســتان 1400 و د رحالى كــه ميانگين هزينه مســتأجران كشــور نسبت به زمســتان 1399معاد ل 28.1د رصــد افزايــش پيــد ا كــرد ه، خانوارهاى استان لرستان به طور متوسط 11.9واحد د رصد بيشتر از ميانگين كل كشــور و خانوارهاى اســتان سيستان و بلوچســتان، به طور متوســط 16.3واحد د رصــد كمتر از ميانگين كل كشــور د ر بخش اجاره بهاى مسكن هزينه كرد ه اند . براساس گزارش مركز آمار ايران، شاخص هزينه اجاره بهاى مسكن شهرى د ر كل كشور از ابتد اى سال 1395(سال ً پايه =100) تا انتهاى ســال 1400تقريبا 180د رصــد رشــد كــرد ه و روى رقــم 279.7واحد ايستاد ه است. البته اين رقم، ميانگين تغييــرات قيمت اجــاره د ر كل مناطق شــهرى كشور را نشان مى د هد و شرايط د ر 6 اســتان به مراتب وخيم تر از ميانگين كشور بود ه است. واكاوى د اد ه هــاى مركــز آمــار حاكى از اين اســت كه هزينــه اجاره د ر استان لرســتان د ر اين بازه زمانى 5ساله 288د رصد رشد كرد ه و ركورد بالاترين تــورم بازار اجــاره كشــور د ر اين بازه زمانى را از آن خود كرد ه است. اين د ر حالى است كه د ر همين د وره زمانى 5ساله، كل تورم شاخص اجاره د ر اســتان خراســان رضوى فقط 85د رصد بود ه و ركورد كمترين گرانى اجاره به اين استان تعلق گرفته است. براساس اطلاعات مركز آمار ايران، د ر 5 سال منتهى به زمستان ،1400 تورم تجميعى بازار اجاره مسكن د ر استان هاى لرســتان، چهارمحال و بختيارى، تهران، ايلام، كرمانشاه و البرز بالاتر از ميانگين كشــور بود ه و 25 اســتان د يگــر تورم كمترى را تجربه كرد ه اند ؛ به گونه اى كه اســتان هاى خراســان رضوى، سيستان و بلوچســتان، كرمان و فارس، شاهد تورم 85تا 100د رصد ى بازار اجاره از ابتد اى سال 1395تا زمستان 1400 بود ه اند . كنكاش د ر بازار بي حساب و كتاب مســكن كه حالا قرار است با وجود قرار گرفتن د ر فصــل جابه جايي هــا، پر تب و تاب تر از د يگر ايام ســال باشــد نشان مى د هد كــه گراني ها همد ســت هايي هم د ارد ، شــركايي كه بي نام و نشان و تنها با يك كليــك مى توانند د ود مان بازارها را بــه بــاد د هنــد . ماجرا از ســايت هايي شروع مى شود كه فعاليت آزاد انه و بد ون نظــارت بر آن ها، لقمه طمــع را د ر د هان ســود جويان، د لالان و حتي برخي مالكان گذاشته است. ايــن موضــوع را شــهرام نامــد ار رئيس اتحاد يه مشــاورين املاك شيراز و صــد را تأييد مى كنــد و د ر گفت و گو بــا «خبرجنوب» مى گويد : ســايت د يوار كار و كاســبي مشــاورين امــلاك را از ســكه اند اختــه اســت و هفتــه اي يك ملــك هم براي فروش يــا اجاره به آن ها ســپرد ه نمي شود كه اين موضوع 6 هزار مشاور املاك فعال د ر شيراز را با مشكل مواجه كرد ه است و علاوه بر اين ها توان بررســي هاي آماري را هم مسئولان امر گرفته است. وي د ر توضيح اين مطلب مى گويد : برخي از افراد كه يا مالك منازل هستند ، يا خود را به عنوان كارشــناس املاك جا مى زنند و حتي آد رس و شماره تلفن هم ارائــه مى كنند ، به راحتــي بد ون نظارت و بــا برآورد قيمت خود ســرانه اقد ام به قيمت گذاري و به تبع آن معامله مسكن مى كنند كه نتيجه اين موضوع گراني هاي سرسام آور، نرخ گذاري هاي د ل بخواهي و حتــي رواج آگهي هــاي بــد ون پايه و نظر كارشناســي اســت كه متأسفانه به رغم وعد ه وعيد ها تا كنون اقد امي براي رفع اين مشــكل و حتي ورود ارگان هاي قضائي و انتظامي انجام نشد ه است. نامــد ار د ر اد امــه اظهــار مى كند : مشــاوران املاك براي فعاليــت د ر اين حــوزه ناگزير به ارائه مد ارك مســتند و گشتن از فيلترهاي خاصي هستند اما اغلب كســاني كه د ر اين سايت ها تحت عنوان مشاوران املاك فعاليت مى كنند ، عنوان ها و حتي گاه د فاتــر واقعي هم ند ارند . وي همچنين علاوه بر نبــود آمارهاي گراني هر ساله، از د يگر مضرات فعاليت آزاد انه د ر ايــن ســايت ها را رواج كلاهبرد اري مى د اند . رئيــس اتحاد يه مشــاورين املاك شــيراز و صــد را د ر توضيح بيشــتر اين موضوع مى گويد : برخي از افراد د ر سايت د يــوار اقد ام به كلاهبرد اري از متقاضيان مســكني مى كنند كه چشم شان به د نبال نرخ هاي ارزان تر است و هزينه هاي كمتر آن ها را واد ار به پرد اخت هزينه هايي براي نگه د اري منازل به افراد سود جويي مى كند كــه پس از د ريافت وجــه از چند ين نفر، خطوط مورد نظر خاموش و يا از د سترس خارج مى شود . نامــد ار د ر توضيح اين كه حالا چه بايــد كرد و آيا راهــكاري براي رفع اين مشكل وجود د ارد يا خير مى گويد : به نظر مى رسد د ر شــرايط موجود واجب تر از اعمال قانون 20 د ر صد ي افزايش اجاره بها د ر شــرايط كرونايي، برخورد با اين سايت ها است. نامد ار د ر اد امه خواستاركارشناسى شــد ن فعاليــت د ر اين ســايت ها و فيلتر حضــور همگانى افــراد و اعمال نظرهاى سليقه اى د ر «د يوار» شد . وي د ر تكميــل ايــن موضــوع مى گويد : اين كار مى تواند از طريق حذف عنــوان كارشــناس املاك يا مشــاوران املاك، براي كساني است كه فعاليتي د ر اين زمينه ند ارند و صرفا خود سرانه اقد ام به افزايش قيمت ها مى كنند . وي تأكيــد كرد ايــن كار مى تواند حد اقل د ر بازار مسكن رخ د هد تا بتوانيم اقد امــات كارســازتري را بــراي تعد يل قيمت ها د ر اين بخش انجام د هيم.